Chu kỳ tế bào là gì ? Nguyên phân và giảm phân

Bài này thuộc series các bài về sự phân bào:

Bài 1: Chu kỳ tế bào là gì
Bài 2: Sự nguyên phân , quá trình nguyên phân và ý nghĩa của nguyên phân
Bài 3: Quá trình giảm phân
Bài 4: Ý nghĩa của giảm phân

Trong đời sống của tất cả sinh vật, sinh sản và bảo đảm tính ổn định di truyền vủa giống loài là một đặc trưng quan trọng để kéo dài sự sống. vật chất di truyền được truyền từ đời này sang đời khác. Trong quá trình này , sự phân tách tế bào là điều kiện tiền đề của mọi hoạt động đời sống.

Chu kỳ tế bào

Chu kỳ tế bào là gì?

Chu kỳ tế bào, hay chu kỳ phân bào, là một vòng tuần hoàn các sự kiện xảy ra trong một tế bào từ lần phân bào này cho đến lần kế tiếp, trong đó bộ máy di truyền và các thành phần của tế bào được nhân đôi và sau đó tế bào phân chia làm hai tế bào con. Ở các sinh vật đơn bào (nấm men, vi khuẩn,…) một cá thể sau khi trải qua chu kỳ phân bào tạo ra hai cá thể mới; còn ở các sinh vật đa bào thì chu kỳ tế bào là một quá trình tối quan trọng để một hợp tử phát triển thành một cơ thể hoàn chỉnh và để cơ thể bổ sung số lượng tế bào thay cho số đã chết.

Các pha của chu kỳ tế bào

Chu kỳ tế bào có thể được chia thành các pha sau: G1, S, G2 (các pha G1, S, G2 được gộp lại thành kỳ trung gian) và pha nguyên phân hay pha M. Bản thân pha M bao gồm hai quá trình liên quan chặt chẽ với nhau: quá trình nguyên phân trong đó nhiễm sắc thể của tế bào mẹ được chia tách ra làm hai phần bằng nhau, và quá trình phân chia tế bào chất (cytokinesis) trong đó tế bào chất của tế bào mẹ tách làm hai phần bằng nhau và hình thành hai tế bào con. Chu kỳ tế bào dài hay ngắn phụ thuộc vào chủng loại tế bào. Tế bào cùng loài, chu kỳ tế bào sẽ có độ dài ngắn như nhau, tế bào khác loài, chu kỳ tế bào cũng sẽ khác. Thông thường, chu kỳ tế bào dài hay ngắn phụ thuộc vào pha G1, tiếp theo là pha G2, còn pha S và pha M tương đối ổn định.

I = kỳ trung gian, M = nguyên phân, G1 = pha G1, G2 = pha G2, S = pha S; G0 = pha G0/pha nghỉ