Di truyền phân tử

Điều khiển sau phiên mã

Thông thường điều khiển sau phiên mã chính là điều khiển quá trình mRNA trưởng thành, đi ra ngoài nhân, định vị trong tế bào chất…, mỗi quá trình trong đó đều có thể cấu thành một hình thức điều khiển biểu hiện gen, có tác dụng quan trọng trong điều khiển biểu hiện gen.
Ở sinh vật nhân sơ, trên cùng một đoạn DNA chỉ có thể sao chép ra một phân tử mRNA, cũng chỉ có thể dịch mã thành 1 phân tử protein (hoặc cùng 1 mRNA nhiều gen dịch mã thành vài loại phân tử protein), đơn vị phiên mã này được gọi là đơn vị phiên mã đơn giản. Ở sinh vật nhân thực, ngoài đơn vị phiên mã đơn giản, còn tồn tại đơn vị phiên mã phức tạp. Đơn vị phiên mã phức tạp không chỉ có thể khiến số ít DNA chứa nhiều thông tin hơn, mà còn có thể là một phương thức điều khiển gen. phương thức này được gọi là xử lý khác biệt hay nối khác biệt.

điều khiển sau phiên mã - mARN của adenovirus
mARN của adenovirus

Hiện tượng nối khác biệt được phát hiện đầu tiên trên mRNA của adenovirus, virut SV40 và polyomavirus, trong mRNA của gen nhân thực cũng phát hiện hiện tượng này. Nối khác biệt do cùng một loại phân tử mRNA tiền chất sản sinh các phân tử protein khác nhau hoặc protein cùng loại trong các giai đoạn khác nhau của quá trình phát dục.

Leave a Reply

Back to top button